İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 8 Mart Dünya Bayanlar Günü kapsamında düzenlediği etkinlikler, “İzmir Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tepesine Doğru” çalıştayı ile devam etti. Çalıştayın konuşmacıları, İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in toplumsal cinsiyet eşitliğinde Türkiye için rol model oluşturduğu için teşekkür ederek dayanak bildirisi verdi. Lider Soyer ise bayana karşı şiddetin siyasi olduğunun altını çizerek “Türkiye, İzmir öncülüğünde yüz yıl beklemeden farklı bir noktaya gidecek” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in “kadın dostu kent” vizyonu doğrultusunda 8 Mart Dünya Bayanlar Günü için “Hayatın Her Alanında Bayanlarla Eşit ve Adil Bir Dünya” sloganıyla hazırlanan etkinlikler Tarihi Havagazı Fabrikası’nda “İzmir Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tepesine Doğru” çalıştayı ile devam etti. Toplumsal cinsiyet eşitliği için aksiyon planı oluşturulmasına katkı sunan aktifliğe ağır bir iştirak oldu.
“Kadın ve erkeğin eşit olmadığı toplumların varacağı nokta savaş ve ırkçılıktır”
Çalıştayda konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “İnanıyorum ki bu buluşma, yaşadığımız gezegeni eril aklın tahakkümünden ve şiddetinden kurtarmak konusunda bize yol gösterecek. Bayana karşı şiddet acı bir gerçek ve insanlığın, bilhassa de ülkemizin önündeki en temel sıkıntılardan biri. Gün geçtikçe büyüyen bu şiddet karşısında elbette elimiz kolumuz bağlı durmuyoruz ve durmayacağız. Bana sorarsanız bu şiddeti tanım etmek için artık ikinci bir terim daha kullanmak zorundayız. O da ‘erkek şiddeti’. Bayana karşı şiddet asıl olarak erkek şiddetinin bir sonucudur. Bu durumda şiddeti uygulayanın ismini açıkça ve ebediyen ifşa etmek değerli. Zikretmeyi ihmal ettiğimiz her bir gün, zalimin daha da güçlenmesine neden oluyoruz. Artık daha da kararlılıkla söylüyoruz. Bayana karşı şiddete hayır! Erkek şiddetine hayır! Şayet öbür bir hayat tahayyülümüz varsa, bunun birinci adımı toplumsal cinsiyet eşitliğinden geçiyor. Bayan ve erkeğin eşit olmadığı toplumların varacağı nokta savaş ve ırkçılıktır. Bu türlü bir dünyanın başına gelecek olansa yoksulluk ve iklim krizidir” diye konuştu.
“Yüz yıl beklemeye de hiç niyetimiz yok”
Bayana karşı şiddetin siyasi olduğuna değinen Lider Soyer, İstanbul Sözleşmesi’nden bu yüzden çıkıldığını belirterek “Bu süreçte bir yandan erkek hâkim tertibin bayanların ömrü üzerine açtıkları yaraları tedavi edeceğiz. Başka yandan bu yaraların tekrar oluşmaması için bayanların eşit temsil edildiği karar düzenekleri kuracağız. Çabucak, artık. Hiçbir mazeret üretmeden. Hiç beklemeden. Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde toplumsal cinsiyet eşitliğini idare anlayışımızın merkezine koyduk. Misyona geldiğimizden bu yana, bayana yönelik ayrımcılık ve şiddetle uğraş başta olmak üzere bayan emeği, istihdamı ve bayanların karar alma sistemlerine iştiraki mevzularında var gücümüzle çalışıyoruz. Tüm gayelerimizi kentin paydaşlarıyla ahenk içerisinde ve bayanların tercihleriyle oluşturuyoruz. İzmir’de, bayanların inanç içerisinde yaşadığı bir kent ortamı inşa ediyoruz. Erkek hâkim iş kollarında bayan istihdamını arttırıyoruz. Toplumsal barışın, insan haklarının, adalet ve eşitliğin, yerelden inşa edileceği hakikatiyle bayan çalışmalarımızı her geçen gün büyütüyoruz. Özetle menfaatleri ve alışkanlıkları ortadan kaldırıp her birini adalet ve vicdanla sınıyoruz. Bunu yaparken hiç de kolay bir işe kalkışmadığımızın farkındayız. Ama yılmaya da yüz yıl beklemeye de hiç niyetimiz yok. Toplumsal cinsiyet eşitliği, bizim onurumuzdur” sözlerini kullandı.
“Türkiye, İzmir öncülüğünde yüz yıl beklemeden farklı bir noktaya gidecek”
Lider Soyer, konuşmasının son kısmında İZSU’da ağır vasıta kullanmak üzere iş hayatına başlayan 30 bayan işçiyi alkışlayarak, “İzmir’de ağır vasıta ehliyetiyle, iş makinesi kullanma ehliyetiyle sertifikalarını verdiğimiz bayanlarımız var. Her biriyle farklı ayrı iftihar ediyorum. Arkadaşlarım ‘bu işler erkek işidir’ denilen noktada hayata katılıyorlar. O kadar örnek bir şey yapıyorlar ki, yalnızca kendi ekmeklerini kazanmakla ilgili bir şey değil bu. Türkiye’deki bütün genç bayanlar için örnek oluyorlar. Biz, ismi Anadolu olan bir memlekette, ismini bir kraliçeden almış bir kentte yaşıyoruz. İzmir, elbette toplumsal eşitliğin, bayan haklarının, cinsiyet eşitliğinin öncüsü olmaya devam edecek. Bu sorumluluk ve şuurla hareket ediyoruz. Türkiye İzmir öncülüğünde yüz yıl beklemeden farklı bir noktaya gidecek” dedi.
“Cinsiyet eşitliğine muhtaçlığımız var”
İzmir’de olmaktan duyduğu memnunluğu lisana getirerek kelamlarına başlayan BM Bayan Ünitesi Türkiye Yöneticisi Asya Varbanova, “Bugün hala cinsiyet eşitsizliğinin ne kadar yaygın olduğunu görüyoruz. Bunu sonlandırmamızın tek yolu birlikte kararlı bir formda çalışmaktır. Bu yılın milletlerarası teması, sürdürülebilir yarınlar için iklim eşitliğini sağlamaktı. Bizler bayan eşitliğinin iklim değişikliğindeki rolünden bahsetmek istiyoruz. Biliyoruz ki iklim değişikliği, cinsiyet ayrımı gözetmeyen bir kriz değildir. Bundan en çok bayanlar ve kız çocukları etkileniyor. Zira bayanlar ve kız çocukları dünyadaki en yoksul bölümleri oluşturuyor. İklim krizini çözmek istiyorsak bayanların bilgi ve hünerlerine çok gereksinimimiz var. Bu nedenle 8 Mart’ta iklim krizine karşı sesini yükselten bayanlara dayanak olmaya davet ediyoruz” diye konuştu.
Seçimler için cinsiyet kotası önerisi
Asya Varbanova, bayanların politik hayata iştirak oranını arttırmak gerektiğine dikkat çekerek gelecek periyot parlamento ve lokal seçimlerini hatırlatıp “Bu kapsamda sizlere bir teklifte bulunmak istiyoruz. Bu da cinsiyet kotası. Bu hem bayanların politik aday olmaları hem de seçilmeleri için yardımcı olacaktır. Cinsiyet kotası uygulayan ülkelerde bunun işe yaradığını gördük. Mahallî idarelerin bayanların hayat kalitesini artırmalarında çok büyük bir rolleri var. Bu kapsamda sizinle işbirliği yaptığımız için çok mutluyuz” sözlerini kullandı.
“İstanbul Mukavelesi yaşatır”
DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu ise Türkiye’de bayan yoksulluğunun giderek arttığının altını çizerek “Türkiye’de bayana yönelik şiddet bu kadar artarken bununla çaba için programlar geliştirileceği yerde bir gece yarısı kararnamesiyle İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılıyor. Böylesi bir süreçte bizler diyoruz ki İstanbul Kontratı yaşatır ve biz İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni bu bahisteki çalışmalar için kutlayan İstek Çerkezoğlu, “31 Mart mahallî seçimlerinin sonuçları, bir mahallî idare sonuçları olmanın ötesinde bir mana taşıyor. Ülkenin geleceğini yine kurmak açısından bu periyotta ortaya çıkan sonuçlar ve bu sonuçların bizlere yüklediği misyonlar, ülkemizin aydınlık geleceğini yine kurmak açısından kıymetli. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı bu çalışmaları bu manada çok manalı buluyorum” formunda konuştu.
“Önce kurulumuzun ismini değiştirdik”
İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi, CHP Küme Sözcüsü ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi Lideri avukat Nilay Kökkılınç ise çalıştay için emeği geçenlere teşekkür ederek “31 Mart 2019 mahallî seçimlerinde vazife üstlendiğimizden bu yana İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ve çok kıymetli eşi Köy- Koop İzmir Birlik Lideri Neptün Soyer, sivil toplum örgütlerimiz, meslek odalarımız, bürokratlarımız, Büyükşehir Belediyesi Bayan Çalışmaları Şube Müdürlüğümüz ve ilçe belediyelerimizle çok kıymetli çalışmalar yaptığımızı düşünüyoruz. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 5’inci unsuru toplumsal cinsiyet eşitliğine verilen değeri gösterir. Bizim de İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak birinci uygulamalarımızdan birisi üniversal literatürle ahenk içinde olmak için Meclisimizdeki Bayan Erkek Eşitliği Komisyonu’nun ismini Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu olarak değiştirmek oldu. İlçe belediyelerimizin de pek birden fazla İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden etkilenerek bu alandaki kurullarını kurdular ya da isimlerini değiştirdiler. Münasebetiyle biz Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nde çizilen toplumsal cinsiyet eşitliği kriterleri, milletlerarası kontratlar, anayasanın 10’uncu unsurunda yer alan ve bayan erkek eşitliği sağlanıncaya kadar olumlu takviyelerin uygulanmasına ait kararlar, 6284 sayılı Bayan ve Aileye Yönelik Şiddetin Önlenmesine dair kanun kararları, belediye mevzuatımız ve sivil toplum örtülerinin, meslek odalarının bizden talep ettiği çalışmalar çerçevesinde hizmetlerimizi üretiyoruz” dedi.
“Karar sistemlerinde bayan erkek fermuar sistemini kurmak zorundayız”
İzmir olarak çok şanslı olduklarını da vurgulayan Nilay Kökkılınç “İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer bu mevzuda önümüzü açtı. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu olarak 60’tan fazla karar aldık, çeşitli uygulamalarda yer aldık. Sivil toplum örgütlerimizle işbirliği protokolleri yaptık. Lakin daha yapacak çok şeyimiz var. Bayanların ekonomik alanda ve karar alma düzeneklerinde daha çok olması gerekiyor. Bunun da yolu, milletlerarası kontratlarda imza attığımız üzere fermuar sistemiyle, bayan ve erkeğin karar düzeneklerine seçilmesini sağlayacak yasal düzenlemenin yapılmasından geçiyor. CHP Genel Liderimiz Kemal Kılıçdaroğlu, 2021 yılında bununla ilgili bir kanun teklifi verdi. Beklerdik ki tüm siyasi partiler dayanak olsun. Ben inanıyorum ki sivil toplum örgütlerimiz, meslek odalarımız, akademisyenlerimiz, mahallî idarelerimiz sesimizi duyurdukça bu mevzuda başarılı olacağız” biçiminde konuştu.
“Soyer’in öncü çalışmalarına takviye olmaya hazırız”
Çalıştayda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serpil Sancar ise “Yerel İdarelerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” bahisli bir sunum yaptı. Serpil Sancar, “BM’nin bilgilerine nazaran dünyada lokal idarelerde bayan oranı yüzde 36. Ulusal parlamentolardaki bayan oranı yüzde 25. Yalnızca 20 ülkede mahallî idarelerin karar organlarında bayan oranı yüzde 40’ın üzerinde. Bu bütün mahallî idarelerin yüzde 15’ine denk geliyor. 28 ülkede bu oran yüzde 30 ila 40’ın içinde. 70 ülkede ise yüzde 10 ila yüzde 30 ortasında. Yalnızca 15 ülkede bu oran yüzde 10’un altında. Ne yazık ki Türkiye de bu ülkelerin içerisinde. Türkiye’de ulusal parlamentoda bayan oranı yüzde 17, belediye liderleri içinde yüzde 3. Belediye meclisleri içinde ise yüzde 11. Siyasi partilerin vilayet ve ilçe idareleri içinde yüzde 2,48. Yani Türkiye’de dünyanın bilakis bir eğim var. Bu mevzuda İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda öncü gayretine takviye olmak istiyoruz. Bu hususta İzmir’in Türkiye’ye bir rol model oluşturmasını dilek ediyoruz. Elimizden gelen bütün takviyesi sunacağımızı belirtmek istiyoruz” tabirlerini kullandı.
Çalıştay atölyelerle devam etti
Konuşmaların akabinde Lider Tunç Soyer, aksiyon planı oluşmasına katkı sunan tüm paydaşlara çalıştay anısına sertifika verdi. Sertifika merasiminin akabinde gün boyunca Tarihi Hava Gazı Fabrikası’nda atölye çalışmaları yapıldı. Öte yandan Tiyatrohane konuk sanatkarları toplumsal cinsiyet eşitliği temasıyla performanslar sergiledi.
Kimler katıldı?
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ve eşi Neptün Soyer, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekilleri Bedri Serter, Özcan Purçu ve eşi Gülseren Purçu, Karaburun Belediye Lideri İlkay Girgin Erdoğan, Balçova Belediye Lideri Fatma Çalkaya, Güzelbahçe Belediye Lideri Mustafa İnce, Karşıyaka Belediye Lideri Cemil Tugay ve eşi Öznur Tugay, Foça Belediye Lideri Fatih Gürbüz, Amasya Gümüşhacıköy Belediye Lideri Zehra Özyol, Denizli Bozkurt Belediye Lideri Birsen Çelik, Birleşmiş Milletler (BM) Bayan Ünitesi Türkiye Yöneticisi Asya Varbanova, Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, CHP Eski Genel Lider Yardımcısı ve İzmir Eski Milletvekili Zeynep Altıok Akatlı, CHP İzmir Vilayet Bayan Kolları Lideri Nurdan Şenkal, CHP Bayan Kolları MYK Üyesi Hatice Semerci, İzmir Büyükşehir Belediyesi Lider Vekili Mustafa Özuslu, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Dr. Buğra Gökçe, İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi ve CHP Küme Sözcüsü, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu Lideri avukat Nilay Kökkılınç, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serpil Sancar, İzmir İş Bayanları Derneği Lideri Huriye Serter ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri, meclis üyeleri, akademisyenler, muhtarlar, kooperatif liderleri ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
