Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul kesiminin alt segmentlerini üçer aylık periyotlar halinde değerlendirdiği, ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Gayrimenkul Dalı 2021-4. Çeyrek Raporu’nu yayınladı. Halk GYO sponsorluğunda yayınlanan ‘GYODER Gösterge’ye nazaran; son çeyrekteki konut satışları, bir evvelki çeyreğe nazaran yaklaşık yüzde 36,9 oranında bir artışla 542 bin 718 adete ulaştı. Konut satışlarında güçlü eğilim korunurken raporun dikkat çeken bir verisi ise konut dışı gayrimenkul satış sayıları oldu. Arsa, tarla, iş yeri, fabrika, ofis, depo, sanayi sitesi konut dışı gayrimenkul satışları 2021’de evvelki yıla nazaran yüzde 29,6 artarak tüm vakitlerin rekorunu kırdı.
GYODER’in Halk GYO’nun katkıları ile hazırladığı ‘GYODER Gösterge’ 2021-4. Çeyrek Raporu’na nazaran; 2021 yılı dördüncü çeyrek konut satışları, bir evvelki çeyreğe nazaran yaklaşık yüzde 36,9 oranında bir artışla 542 bin 718 adede ulaştı. Çeyrek datalar ortasında şimdiye kadar yaşanan en yüksek artış olan bu oran ile 2021 yılı sonunda konut satışı 1 milyon 491 bin 856 adede ulaştı.
Rapor, konut dışı gayrimenkul satışının da arttığını ortaya koyuyor. Bilhassa lojistik pazarını kapsayan depo alanlarında boşluk oranı yüzde 11,1 düzeyinde. 4. çeyrek raporu için GYODER İdare Konseyi Lider Yardımcısı Neşecan Cazip, yatırımcının gayrimenkulden vazgeçmediğini ve artık farklı gayrimenkul yatırımlarını da değerlendirdiğini görmekten keyifli olduklarını belirtti. Cazibeli bilgilerle ilgili olarak “2021 yılı raporlarını değerlendirdiğimizde konut satışlarının artış gösterdiğini görüyoruz. Bilhassa döviz kurunun da tesiriyle geçtiğimiz sene yabancı satışlarında önemli bir yükseliş yaşadık. Bununla birlikte konut dışı gayrimenkuller yatırımcının yeni tercihi oldu. Arsa, fabrika, ,iş yeri, ofis, depo, sanayi sitesi üzere gayrimenkullerin satışları 2020 yılına nazaran yüzde 29,6 artarak 1 milyon 528 bin adede ulaştı ve tüm vakitlerin rekorunu kırdı. Bu çok motive edici bir sonuç.” açıklamasında bulundu.
Lojistik alanında yaşanan kapasite doluluğuna da değinen Neşecan Cazibeli “Pandemi sonrası uzak doğu ülkeleri ile batı ülkeleri ortasında oluşan tedarik süreçlerindeki bozulmalar Türkiye’yi lojistik merkezi noktasına taşıdı. Bu nedenle depo alanları yüzde 90 civarında doluluk yakaladı. İstanbul ve Kocaeli bölgeleri birincil lojistik pazarlarını oluşturuyor. Önümüzdeki günlerde lojistik alanındaki talebe yönelik yapı yatırımlarının arttığını göreceğiz.
İkinci el ve ipotekli satışlarda artış
2021 yılı genelinde toplam satışların yüzde 30,9’unu oluşturan 461 bin 523 adet konutun birinci satışı gerçekleşti. İkinci el satışlarda ise bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 33 oranında artış görülürken, 2021 yılında toplam 1 milyon 030 bin 333 adet ikinci el konut satışı gerçekleşti.
Konut kredisi faiz oranları bir evvelki çeyrekle misal seviyelerde olmasına rağmen, ipotekli satışlarda bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 45,04artış görüldü. 2021 yılı son çeyreğinde 112 bin 675 adet konut ipotekli olarak satılırken öteki satışlar 430 bin 43adet olarak gerçekleşti.
2021 yılında konut kredisi faiz oranları 2020 yılına kıyasla daha yüksek seyretti. Bunun bir tesiri olarak ipotekli satışlarda yıllık bazda yüzde 48,6 oranında azalış görüldü ve 294 bin 530 adet konut ipotekli satıldı.
Döviz kurunun tesiriyle yabancılara 58 bin 576 adet konut satışı yapılarak yıllık bazda en yüksek satış düzeyine ulaşıldı. Aralık ayında yabancılara 7 bin 841 adet konut satış sayısı ise data tarihindeki en yüksek aylık satış verisi oldu. Yıl genelinde yabancılara yapılan konut satışlarındanİstanbul, yüzde 45,2 hisse alarak birinci sırada yer aldı. İkinci sırada ise yüzde 21,1 hisse ile Antalya yer aldı.
Lojistik alanların da değerlendirildiği rapor sonuçlarına nazaran İstanbul ve Kocaeli bölgesinde yaklaşık 10,55 milyon m2 toplam depo stoku bulunuyor. Bunun 6,79 milyon m2’sini ticari kullanım hedefli lojistik arzı oluşturdu. 2021 yılı dördüncü çeyreği prestijiyle lojistik pazarında boşluk oranı yüzde 11,1 oranına geriledi. İnşaat halindeki projelerin hacmi ise yaklaşık 555 bin m2 olarak kayıt altına alınırken, kelam konusu projelerin tamamına yakını ticari kullanım gayeli lojistik arzı olduğu görüldü.
2022 GYO yılı olacak
2021 yılına yükselişle başlayan GYO endeksinde, son çeyrekte yükselişini sürdürerek 2021 yılında geçen yıla kıyasla yüzde 11,39’luk artış gerçekleşti. Sisteme yeni iştirakin olmadığı son 3 yılın akabinde 2021 yılında kurulan 4 adet yeni GYO ile toplam GYO sayısı 37’ye ulaştı. Son bir yıl içerisinde 54,16 milyar TL’lik piyasa kıymetinin yaklaşık 2 katı kadar büyüyerek 94,95 milyar TL’ye ulaşması, kesimin geleceği ismine olumlu bir gelişme oldu.
GYF’lerin pazar büyüklüğü 13 milyar TL düzeyini aştı
Türkiye’de Gayrimenkul Yatırım Fonu pazar büyüklüğü ise 2021 sonu prestiji ile 13 Milyar TL düzeyini aştı. İhraç devri devam eden ve birinci sefer yatırım almış olan fonlar dahil olmak üzere toplam 83 gayrimenkul fonu yatırım alırken, SPK‘dan müsaade alan fon sayısı ise toplam 93’e ulaştı.
Ofislerde boşluk oranı yüzde 21,5
Yılın birinci yarısında, çoğunlukla uzaktan çalışma sistemiyle ilerleyen firmaların, ikinci yarıda süratlice hibrit çalışma modeline adaptasyon sağlaması sebebiyle büyük oranda ofise dönüşler gerçekleşti. Rapora nazaran dördüncü çeyrekte, ünite alan bazında mutabakatların yüzde 26,46’sı Merkezi İş Alanında (MİA) yapıldı. Ekim-Aralık ayları ortasında toplam 124 bin m2 kiralama süreci yapıldı. Bu süreçlerin yüzde 33’ü geçen çeyreğe oranla düşüş göstererek Anadolu Yakasında, yüzde 40,37’lik kıymetli bir artış ile Avrupa Yakasında gerçekleşti. Bununla bir arada son çeyrekte boşluk oranı ise yüzde 21,5 olarak açıklandı.
İstanbul AVM yatırımında hala birinci sırada
2021 Yılı 4.çeyreği itibariyle Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi arzı 453 alışveriş merkezinde 14 Milyon m² düzeyine geldi. İstanbul yüzde 37’lik hisse ile mevcut arzın çoğunluğuna mesken sahipliği yaptı. Türkiye geneli 28 alışveriş merkezinde yaklaşık 883 bin m2 inşaat halinde kiralanabilir alan bulunurken, toplam arzın 2024 sonu prestijiyle 481 alışveriş merkezinde 14,9 milyon ünite alan düzeyine ulaşması bekleniyor.
AVM perakende ciro endeksine bakıldığında Kasım 2021 itibariyle endeksin 564’e çıktığı ve bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 80 artış gösterdiği gözlemlendi. Bu artış, pandeminin hafifleyen tesirinin bir yansıması olarak yorumlanırken,mevcut AVM’ler de ise ekonomik aktivitenin süratle devam ettiği görüldü.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
