Ege İhracatçı Birlikleri’nin 8 Mart Dünya Bayanlar Günü kapsamında düzenlediği “Sürdürülebilir İhracatta Bayan Girişimcilerin Rolü” webinarında, teşebbüsçü ve başarılı bayanlar, sürdürülebilir bir ihracat için eşitlikçi bir zihniyet ihtilali gerektiğini vurguladı.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi’nin açılış konuşmasıyla başlayan webinar İzmir Gazeteciler Cemiyeti Lideri Dilek Gappi’nin moderasyonuyla Agrobay Seracılık İdare Heyeti Üyesi İstek Şentürk Salık, TEMA Vakfı İdare Heyeti Lideri Deniz Ataç, Demoteks Dokuma Kurucu Ortağı Hülya Karaduman, M.H.E. Besin Genel Müdürü Hülya Peker, İktisat Müellifi Meliha Okur, Kardemir Şirketler Kümesi İdare Heyeti Lider Yardımcısı Hasret Bakırel, Sezgin Mermer Kurucu Ortağı Reyhan Sezgin’in iştirakiyle gerçekleşti.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “Ulu Liderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği üzere; bayanlarını geri bırakan toplumlar geride kalmaya mahkumdur. Bayanlarımızı her vakit yüceltmeliyiz. EİB olarak dünyanın en büyük sürdürülebilirlik inisiyatifi UN Küresel Compact’a birinci imza atan İhracatçı Birlik biziz. Toplumsal adalet, toplumsal sorumluluk, cinsiyet eşitliği, etraf prensipleri doğrultusunda hareket ediyoruz. Geçtiğimiz günlerde de İhracatçı Birlikleri ortasında birinci kere Küresel Compact Sürdürülebilirlik Sorumluluk Raporumuzu teslim ettik. UN Women ve UN Küresel Compact ortak inisiyatifi olan Bayanın Güçlendirilmesi Prensipleri (WEPs) imza sürecimizi de tamamladık.” dedi.
Gappi: Bayanın toplumdaki ikincil pozisyonunun beyinlere kazındığı algısını yıkmak için gayretlerimizi sürdüreceğiz
İzmir Gazeteciler Cemiyeti Lideri Dilek Gappi, “8 Mart’ların bayanların hak ettiği eşitlikçi ve barışçıl düzlemin arayışlarından biri olmasını istiyoruz. Tahlil modelleri üzerinde durmak için buradayız. Yalnızca bir tarih olarak anılmasın istiyoruz. Bayanlarımız fakat kendisi dayanışmayı bilirse, toplum ona bu fırsatları verebilirse her şeyi başarabilir. Bayana, çocuğa, tabiata her şeye dair her şiddeti kınamak, tahliller sunmak için bir ortadayız. Geçmişten bugüne kadar bayanlar olarak varlıklarımızı, emeklerimizi, emeklerimizin karşılığını eşit temsil, eşit güç, cinsiyet eşitliği taleplerimizi bıkmadan usanmadan lisana getiriyoruz. Bayanın toplumdaki ikincil pozisyonunun beyinlere kazındığı algısını yıkmak için uğraşlarımızı sürdüreceğiz.”
Salık: Bünyemizde çalışan 1000 kişinin 900’ü kadın
Agrobay Seracılık İdare Konseyi Üyesi İstek Şentürk Salık, Agrobay’ın dünya ikincisi, Avrupa ve Türkiye’nin en büyüğü olduğuna dikkat çekerek, tüm dallarda markalaşma ve pazarlamanın en büyük mevzulardan biri olduğunu söyledi.
“Tarım bizim için klasik gözükse de, biz klasiği farklı bir alana, çıtaya taşıdık. Tarımı bilimselleştirerek, inovasyona ve AB Yeşil Mutabakat’ına uyarak, karbon ayak izimizi azaltacak çalışmalar yapmaya devam ediyoruz. Sulamadan gübrelemeye kadar her evreyi çağdaş teknolojik altyapıyla denetim ediyoruz. Bütün çalışanlarımıza eğitimler vererek, vakitle sürece ahenk sağladık. Çiftçilerimizi, her bölümden insanımızı desteklemeliyiz. Tarımı bilen çocuklar yetiştirmek için ilkokuldan başlayarak eğitimini vermeliyiz. Bünyemizde çalışan 1000 kişinin 900’ü bayan.”
Karaduman: Şirketimizin yüzde 80 çalışanı kadın
İhracatlarını Almanya, Hollanda, İspanya, İngiltere, İtalya başta olmak üzere Avrupa pazarına gerçekleştiren Demoteks Dokuma Kurucu Ortağı Hülya Karaduman, iş hayatında duygusal zeka, ayrıntıcılık, dayanıklılığın anahtar kavramlar olduğu görüşünde.
“İhracatta tasarım ve mühendislik çok değerli, kaliteli ve dürüst bir biçimde eser üretip ihraç etmeniz bundan daha değerli. 97’den itibaren bütün üretimimizin yüzde 100’ünü ihracata döndürdük. EİB Moda Tasarım Müsabakası ve Dokuma Mühendisliği projelerinin birinci evrelerinden beri içindeyim. Kesim ismine gurur verici. Gençlerimize dayanak olmaya devam ediyoruz. 25-30 sene evvelki şartlarla şuan ki şartlar çok farklı. Şu anda toplumsal haklar, çalışma standartları ismine eskiye oranla kaideler çok daha düzgün. Hiçbir vakit elemanlarımın işvereni olmadım. Şirketimizin yüzde 80 çalışanı bayan. Bir bayan olarak işimi kurarken zorluk değil daima takviye gördüm.”
Peker: Sattıkları esere ve ihracat yapacakları ülkeye hakim olmalılar
M.H.E. Besin Genel Müdürü Hülya Peker ise Türkiye’nin yarı mamul değil, markalı sonuncu eserlerini çoğaltmak ve yüklü olarak bu dengeyi değiştirmeyi hedeflediklerini açıkladı.
“ABD’de bayanlara verilen takviyeler çok daha farklı boyutlardaydı. ABD’de bayan kurucular, şirket hisseleri yüzde 50’nin üzerinde olan bayanlara verilen takviyelerden yararlandım. Bayanın emeğine hürmet açısından, bayan yönetici olan, bayan pay oranı yüksek olan firmalara öncelik tanıyorlardı. Ülkemizde de şu an takviyeler arttı lakin başlangıç zordu. Birçok süreci kendinizin geliştirmesi gerekiyordu. Bizler bilinçlendik, alt takımları da bilinçlendirdik. Gençlere tavsiyem; sattıkları esere hakim olmaları. Kesinlikle üretimi endüstriyi bilmeleri gerek. Üretimi bildikten sonra kıssayı karşı tarafa anlatmak çok daha kolay. İkincisi ise ihracat yapacakları dış piyasayı, müşteriyi, ülkeyi altyapıyı ve araştırmayı sağlam yapmaları gerekiyor. Onların talepleriyle sizin üretebilme kapasiteniz örtüşüyor mu onu netleştirmek gerekiyor.”
Okur: Türkiye’de bayan ve erkeğe dönük fırsat eşitliğini yaratmalıyız
Türkiye’de 32 milyon 383 bin bayanın çalışma yaşında ve yalnızca 11 milyon 79 bini işgücü piyasasına girebildiğini açıklayan İktisat Müellifi Meliha Okur, 18 yılda işgücü piyasasında yüzde 25’lik artış olduğunu lakin işgücüne iştirak oranının yüzde 3’te kaldığını söyledi.
“Kadın girişimcilerin oranı da yüzde 14. 1997’de G7 doruğunda 5 global şirket bir ortaya gelip sanayi toplumundan dijital topluma, yüksek teknoloji içeren ve üretim modelini dönüştüren topluma geçişte hizmetlerin de ön plana çıkacağını öngördükleri için yeni milenyumun bayan yüzyılı olacağını söylediler. O günden bugüne 2030 yılında dünyayı yöneten dev global şirketlerde hem yönetici bayanların beyaz yakaların hem de mavi yakalı kesitin çalışan nüfusun yüzde 51’i olacağı öngörülüyor. Ülkemizdeki oranlara bakıldığında kat etmemiz gereken çok yol var. Önümüzde toplumsal ekolojik piyasa iktisadına dönük bir seyahat başladı. Siyaseti ve ekonomik modellemeyi tekrar şekillendirecek bu seyahatte ne yapacağımızı âlâ belirlememiz gerekiyor. Ana konusu döngüsel iktisat ve döngüsel hayat. Bu sistem sürdürülebilirlik üzerine oturtuldu. Burada da bayanın çok değerli bir rolü var. Türkiye’de bayan ve erkeğe dönük fırsat eşitliğini yaratmalıyız.” diye konuştu.
Bakırel: Hacmimizi iki katına çıkarırken bayan çalışan sayımızı da iki katına çıkaracağız
Kardemir Şirketler Kümesi İdare Heyeti Lider Yardımcısı Hasret Bakırel de demir çelik dalında 20 sene evvel bayan çalışanın yok denecek kadar az bir bölüm olduğunu fakat şu an dış ticaret işçisinin birçoğunun bayan olduğuna değindi.
“Fabrikalarımızda da mavi yakalıdan beyaz yakalıya bayan çalışanlarımızı istihdam etmekteyiz. Yeni tesisimizde Mart sonu bir kısmı devreye girecek, ikinci bir kısmı Haziran sonunda devreye girecek. Etraf Mühendisinden, Sanayi Mühendisine kadar birçok kısımda yeni bayan istihdamı sağlayacağız. Hacmimizi iki katına çıkarırken bayan çalışan sayımızı da iki katına çıkaracağız. Teknik altyapı isteyen alanlarda bayan çalışan sayısının artması için Makine Mühendisliği ya da Metalurji Mühendisliğinin bayanlarımızın tarafından daha çok tercih edilmesi gerek. 1000 civarında çalışanımız var, bunun dış ticaret kısmında 30 çalışanın yüzde 90’ından fazlası bayan, fabrikalarda ise 1000 çalışanın 3’te biri bayan.”
Sezgin: Türk taşını dünya piyasalarında hak ettiği yere getirmek misyonumuz
İhracat hayatına birçok farklı eser kümesini deneyerek başlayan Sezgin Mermer Kurucu Ortağı Reyhan Sezgin, “İlk Romanya’ya başlayan mermer ihracatımız şu anda 60 ülkeyi buldu. İtalya’da Carrara bölgesinde ve ABD’de depomuz var. Çin’de ve Hindistan’da irtibat ofislerimiz var. Firmamızda bayan çalışanlarımız toplamda yüzde 50’yi oluşturuyor. İdari takımda ise çalışanlarımızın yüzde 70’i bayan. İşlenmiş eserde Türk taşları daha evvel bilinmiyordu. Türk taşını dünya piyasalarında hak ettiği yere getirmek misyonumuzdu. 4 yıl evvel Miami’de Porsche Design Tower’a taş verdik. Fendi Chateau Residences’ın bir projesinde de baştan aşağı kullandığı bütün taşların hepsi Türk taşı. The Ritz Carlton Residences’te Türk taşlarını kullandık. Birçok memleketler arası projede; Denizli traverteni, Burdur taşı, Muğla mermeri, Kemalpaşa mermeri kullandık. Mimarlar projelerine artık Türk taşı yazıyor. Bu da katma kıymetli eser satışımızı artırıyor. EMİB olarak düzenlediğimiz Amorf Doğaltaş Proje ve Tasarım Yarışması’nda hem mermer atıklarını değerlendirdik hem de bölümün bütün paydaşları; mimarlar ve öğrencileri bir ortaya getirdik. Türk taşlarından katma pahalı eserler yaratarak, mermer ünite fiyatlarını artırmak için bu yola girdik.” dedi.
Ataç: Etraf Bakanlığı’nın Şehircilik Bakanlığı’ndan başka olması gerekiyor
Türkiye’de İhracatçı Birliklerinde Birinci Bayan Lider, TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç, bayanların toplumlarda en üst düzeyde misyon almaları gerektiğine işaret etti. Ataç, “Günümüzde bayanlar bankacılık, sigorta ve IT kesimlerinde daha şanslı. Bayanlar daha da gelişirse öbür bir dünyaya adım atarız. Putin’in yerinde bir bayan olsa, Biden’in yerinde bir bayan olsa, dünyada bugün yaşananlar nasıl yaşanırdı diye düşünüyorum. Bayanlar olarak olaylara daha temkinli ve yumuşak yaklaşıyoruz” dedi.
Türkiye’de etrafla ilgili problemlerin çözülmesinde sistematik bir efor gösterilmesi gerektiğinin altını çizen Ataç kelamlarını şöyle sürdürdü: “Zeytin alanlarında maden aramasıyla ilgili yönetmelik değişikliğiyle gereksiz bir formda toplum geriliyor. Bu yönetmelik büyük olasılıkla üst mahkeme tarafından iptal edilecek. Geçen sene yaşanan büyük orman yangınıyla ilgili alınan kararlar, önümüzdeki yaz için büyük orman yangınlarının engellenmesinde alınan tedbirler açıklanmalı. Etraf hassasiyeti STK’ların olduğu kadar idaresinde sorumluluğu. Tabiata karşı çok acımasızız. Türkiye’nin yüzde 118 parçalanmış ormanları arttı. Etraf Bakanlığı’nın Şehircilik Bakanlığı’ndan başka olması gerekiyor. Çevreyi güzel bilen takımların, Etraf Bakanlığı ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda yer alması gerek. Bayan kooparatiflerine muhtaçlığımız var. Türkiye’nin kültürel kodlarına nazaran kooparatifçilik çalışılmalı. Bütün STK’lar birlikte daha sık toplanıp bayan hakları hususlarında birebir iletisi vermeliyiz.”
Kaynak:
