Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha üst yaştaki nüfus, 2016 yılında 6 milyon 651 bin 503 kişi iken son beş yılda 24,0 artarak 2021 yılında 8 milyon 245 bin 124 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2016 yılında 8,3 iken, 2021 yılında 9,7’ye yükseldi. Yaşlı nüfusun 2021 yılında 44,3’ünü erkek nüfus, 55,7’sini bayan nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2025 yılında 11,0, 2030 yılında 12,9, 2040 yılında 16,3, 2060 yılında 22,6 ve 2080 yılında 25,6 olacağı öngörüldü.
Yaş kümesine nazaran nüfus oranı, 1935-2080
Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-2000
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2008-2021
TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2025-2080
TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2025-2080
Yaşlı nüfusun 64,7’sinin 65-74 yaş kümesinde yer aldığı görüldü
Yaşlı nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2016 yılında yaşlı nüfusun 61,5’inin 65-74 yaş kümesinde, 30,2’sinin 75-84 yaş kümesinde ve 8,2’sinin 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2021 yılında 64,7’sinin 65-74 yaş kümesinde, 27,3’ünün 75-84 yaş kümesinde ve 8,0’inin 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görüldü.
Yaş kümesine nazaran yaşlı nüfus oranı, 2016, 2021
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2016, 2021
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Türkiye nüfusunun yaş yapısı değişti
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının 10,0’u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesidir. Türkiye’de yaşlı nüfus, öbür yaş kümelerindeki nüfusa nazaran daha yüksek bir sürat ile artış gösterdi.
Küresel yaşlanma süreci olarak isimlendirilen “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalma ile birlikte sıhhat alanında kaydedilen gelişmeler, ömür standardının, refah seviyesinin ve doğuşta beklenen hayat müddetinin artması ile nüfusun yaş yapısı hal değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere nazaran hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak epey fazladır.
Nüfus piramidi, 1935, 1975, 2021
Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları,1935, 1975
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan bireylerin yaşları küçükten büyüğe gerçek sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2016 yılında 31,4 iken 2021 yılında 33,1 oldu. Ortanca yaş 2021 yılında erkeklerde 32,4, bayanlarda 33,8 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran, ortanca yaşın 2025 yılında 34,1, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
Yaşlı bağımlılık oranı 2021 yılında 14,3 oldu
Çalışma çağındaki yüz bireye düşen yaşlı sayısını tabir eden yaşlı bağımlılık oranı, 2016 yılında 12,3 iken bu oran 2021 yılında 14,3’e yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran, yaşlı bağımlılık oranının 2025 yılında 16,4, 2030 yılında 19,6, 2040 yılında 25,3, 2060 yılında 37,5 ve 2080 yılında 43,6 olacağı öngörüldü.
Türkiye, yaşlı nüfus oranına nazaran sıralamada 167 ülke ortasında 68. sırada yer aldı
Nüfus varsayımlarına nazaran 2021 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 831 milyon 718 bin 605 kişi, yaşlı nüfusun ise 764 milyon 321 bin 142 kişi olduğu varsayım edildi. Bu kestirimlere nazaran dünya nüfusunun 9,8’ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip birinci üç ülke sırasıyla 34,3 ile Monako, 28,8 ile Japonya ve 22,8 ile İtalya oldu. Türkiye, 167 ülke ortasında 68. sırada yer aldı.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 ülke, 2021
Kaynak: Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Ofisi, Memleketler arası Bilgi Tabanı
Türkiye sayısının kaynağı TÜİK’tir.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet Sinop oldu
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet, 2021 yılında 20,1 ile Sinop oldu. Bu ili 19,2 ile Kastamonu, 17,8 ile Artvin izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu vilayet ise 3,5 ile Şırnak oldu. Bu ili 3,9 ile Hakkari, 4,0 ile Şanlıurfa izledi.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 vilayet, 2021
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
Yaşlı nüfus oranı vilayet seviyesinde yıllara nazaran incelendiğinde, toplam nüfus içinde yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet sayısı 2016 yılında 8 iken, 2021 yılında 22 oldu. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının en yüksek olacağı vilayet sayısının 2025 yılında 33’e çıkacağı iddia edildi.
İllere nazaran yaşlı nüfus oranı, 2016
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2016
İllere nazaran yaşlı nüfus oranı, 2021
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
Toplam nüfus içinde yaşlı nüfus oranının yıllara nazaran en düşük olduğu vilayetlerin, genç nüfus yapısına sahip olan Şanlıurfa, Şırnak ve Hakkari olduğu görüldü.
İllere nazaran yaşlı nüfus oranı, 2025
Kaynak: TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2025
Yaklaşık her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert bulunduğu görüldü
Türkiye’de 2021 yılında toplam 25 milyon 329 bin 833 haneden 6 milyon 112 bin 760’ında yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Öteki bir tabirle, hanelerin 24,1’inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü.
Türkiye’de 1 milyon 561 bin 398 yaşlının tek başına yaşadığı görüldü
En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 112 bin 760 hanenin 1 milyon 561 bin 398’ini tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin 74,9’unu yaşlı bayanlar, 25,1’ini ise yaşlı erkekler oluşturdu.
Hanehalkı tiplerine nazaran yaşlı nüfus oranı, 2021
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
Tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu vilayet Burdur oldu
En az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu vilayet, 2021 yılında 35,2 ile Burdur oldu. Bu ili 34,9 ile Balıkesir, 34,4 ile Çanakkale izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayet ise 6,5 ile Hakkari oldu. Bu ili 12,5 ile Şırnak, 12,9 ile Batman izledi.
Tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 vilayet, 2021
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
Türkiye’de 100 yaş ve üzerinde 5 bin 859 yaşlı olduğu görüldü
Yaşlı nüfusun 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2021 yılında 5 bin 859 oldu. Türkiye’de 100 yaş ve üzerinde en fazla yaşlıya sahip birinci üç vilayet sırasıyla 815 kişi ile İstanbul, 276 kişi ile Şanlıurfa ve 272 kişi ile Mardin iken en az yaşlıya sahip birinci üç vilayet ise sırasıyla 7 kişi ile Bartın ve Bayburt, 8 kişi ile Ardahan ve Bilecik oldu.
Eğitimli yaşlı nüfus oranı arttı
Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilmeyenlerin oranı, 2016 yılında 20,8 iken 2020 yılında 15,6’ya düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranının, 2020 yılında yaşlı erkeklerin oranından yaklaşık 5 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranı 24,2 iken yaşlı erkeklerin oranı 4,7 oldu.
Yaşlı nüfusun cinsiyete nazaran okuma yazma oranı, 2016, 2020
Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Data Tabanı, 2016, 2020
Yaşlı nüfus eğitim durumuna nazaran incelendiğinde, 2016 yılında yaşlı nüfusun 43,7’si ilkokul mezunu, 5,6’sı ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu, 5,9’u lise yahut dengi okul mezunu, 5,8’i yükseköğretim mezunu iken 2020 yılında ilkokul mezunu olanların oranı 46,1’e, ortaokul yahut dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı 7,9’a, lise yahut dengi okul mezunu olanların oranı 8,0’e, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise 7,4’e yükseldi.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında kıymetli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim seviyelerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı bayan nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
Eğitim durumuna nazaran yaşlı nüfus oranı, 2016, 2020
Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Data Tabanı, 2016, 2020
Eşi ölmüş yaşlı bayanların oranı, eşi ölmüş yaşlı erkeklerin oranının 4 katı oldu
Yaşlı nüfus yasal uygar duruma nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortasında kıymetli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2021 yılında 1,3’ünün hiç evlenmemiş, 83,7’sinin resmi nikahla evli, 3,6’sının boşanmış, 11,4’ünün eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı bayan nüfusun 2,7’sinin hiç evlenmemiş, 46,0’sının resmi nikahla evli, 4,0’ünün boşanmış, 47,4’ünün ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Medeni durum ve cinsiyete nazaran yaşlı nüfus oranı, 2021
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2021
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Yaşlı nüfusun yoksulluk oranı 16,7 oldu
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin 60’ına nazaran hesaplanan yoksulluk oranı, 2016 yılında Türkiye geneli için 21,2 iken 2020 yılında 21,9 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2016 yılında 16,0 iken 2020 yılında 16,7 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete nazaran incelendiğinde, yaşlı erkeklerde yoksulluk oranı 2016 yılında 14,7 iken 2020 yılında 15,6 oldu. Yaşlı bayanlarda yoksulluk oranı ise 2016 yılında 17,0 iken 2020 yılında 17,6 oldu.
Yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı 10,0 oldu
İşgücü istatistiklerine nazaran, işgücüne katılma oranı 2016 yılında 15 ve daha üst yaştaki nüfus için 52,0 iken 2020 yılında 49,3 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2016 yılında 11,8 iken 2020 yılında 10,0 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2020 yılında 16,8 iken yaşlı bayan nüfusta 4,6 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2016 yılında 2,6 iken 2020 yılında 2,7 olduğu görüldü.
Yaş kümesi ve cinsiyete nazaran işgücü durumu, 2020
Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri, 2020
Çalışan yaşlı nüfusun 64,2’si tarım bölümünde yer aldı
İşgücü istatistiklerine nazaran, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2020 yılında yaşlı nüfusun 64,2’sinin tarım, 27,7’sinin hizmetler, 6,1’inin sanayi, 2,0’sinin ise inşaat bölümünde yer aldığı görüldü.
Mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı 56,2 oldu
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, keyifli olduğunu beyan eden 18 ve daha üst yaştaki bireylerin oranı 2021 yılında 49,3 iken bu oran 65 ve daha üst yaştaki bireyler için 56,2 oldu. Yaşlı bireylerin genel memnunluk seviyesi cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2021 yılında erkeklerin 51,2’si, bayanların ise 60,1’i memnun olduğunu beyan etti.
Yaş kümesi ve cinsiyete nazaran genel memnunluk seviyesi, 2021
Kaynak: TÜİK, Ömür Memnuniyeti Araştırması, 2021
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.
Yaşlı bireylerin memnunluk kaynağı 59,9 ile aileleri oldu
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran, yaşlı bireylerin 2016 yılında en kıymetli memnunluk kaynağı 64,2 ile aileleri, 18,0 ile çocukları, 6,9 ile eşleri, 6,4 ile torunları iken 2021 yılında 59,9 ile aileleri, 21,5 ile çocukları, 8,1 ile torunları ve 6,2 ile eşleri oldu.
İnternet kullanan yaşlı bireylerin oranı 4 kat arttı
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, İnternet kullanan 65-74 yaş kümesindeki bireylerin oranı 2016 yılında 8,8 iken bu oran 2021 yılında 32,5’e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkeklerin bayanlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2021 yılında 40,0 iken yaşlı bayanların oranı 25,9 oldu.
Yaşlı bireylerin internet kullanım oranı, 2016, 2021
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
