Türk Oftalmoloji Derneği, son devirde Metaverse platformunun gelişmesiyle kullanımı artan sanal gerçeklik gözlüklerinin, uzun müddetli kullanılması durumunda göz sıhhatinin olumsuz etkilenebileceği konusunda kamuoyunu uyardı.
Dr. Murat Erbezci, yapay optik yanılsamalarla 3 boyutlu görme hissi veren gözlüklerin bilhassa gelişme çağındaki çocukların gözlerinde olumsuz tesirler yaratabileceğine dikkat çekti. Dr. Murat Erbezci sanal gerçeklik gözlüklerinin şaşılık, göz kayması, miyopi, göz yorgunluğu ve beğenilen istemsiz titremelere de sebep olabileceğini belirtti.
Türk Oftalmoloji Derneği Optik, Refraksiyon ve Az Görme Rehabilitasyonu (ORR) Ünitesi Üyesi Dr. Murat Erbezci, son periyotta Metaverse platformunda kullanımı süratle artan sanal gerçeklik gözlüklerinin (Virtual Reality – VR Gözlükleri) göz sıhhati üzerinde muhtemel olumsuz tesirleri ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Sanal gerçeklik gözlükleri ile oynanan oyunların tanınan olduğunu ve bu nedenle göz sıhhatine tesirlerinin tüm dünyada sık sık tartışıldığını söyleyen Dr. Erbezci, “Birçok üretici, aygıtlarının kullanımı için yaş sınırlamasından bahsediyor. Bilhassa gelişim çağındaki çocuklarda görmenin gelişimi, göz hareketleri ve gözlerin birlikte çalışması ile oluşan derinlik hissine tesirleri olabileceği düşünülüyor. Gözün yaklaşık 20cm önünde duran ekranlardaki manzara kimi optik aldatmacalar yapılarak güya 2 metre uzaktaymış üzere algılanıyor. Lakin, vakit zaman 3 boyutlu imgede izlenmesi gereken nesnenin yer değiştirmesi nedeniyle, göz hareketleri ile gözün bir cisme odaklanmasını sağlayan ahenk (akomodasyon) düzenekleri gerçek hayattan farklı çalışıyor” dedi.
Washington Üniversitesi araştırması
Dr. Murat Erbezci, tıp dünyasında mevzuyla ilgili kesin kararlara varacak bilimsel çalışmaların şimdi tamamlanmadığına vurgu yaptı. Erbezci, “Washington Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada 50 çocuğa 30 dakika boyunca sanal gerçeklik gözlükleriyle oyun oynatılmış, öncesinde ve çabucak sonrasında çocuklarda görme, göz hareketleri, derinlik hissi ve uzaysal, uzamsal algı testleri ile birlikte postür (duruş), hareket rahatsızlığı (araba tutması), baş dönmeleri olup olmadığı denetim edilmiş. Yalnızca 3 çocuğun oyunu tamamlayamadığı görülmüş. Başkalarında sorun olmadığı tespit edilirken ikisinin baş dönmesi yaşadığı, birinin ise sıkıldığı için oyunu bıraktığı anlaşılmış” diye konuştu. Bu çalışmada, kısa kullanımda sorun olmadığının saptandığını söyleyen Erbezci, daha uzun müddetler kelam konusu olduğunda temkinli olunması konusunda aileleri uyardı.
Pandemide, çocuklarda miyopi arttı
Dr. Murat Erbezci, gelişim çağındaki çocuklarda, miyopinin ortaya çıkması ya da varsa daha süratli ilerlemesinin kelam konusu olabileceğini belirterek, pandemi periyodunda meskende kalıp bilgisayar başında uzun vakit geçiren çocuklarda miyopi görülme sıklığının yüzde 1.7-3oranında arttığına işaret etti.
Benzer bir durumun VR gözlüklerin uzun ve sık kullanımında da ortaya çıkabileceğini söyleyen Erbezci, şöyle devam etti, “Ayrıca bu gözlüklerle göz hareketleri ve akomodasyon (uyum) eşleşmesinde problemler olabileceği için, gözlerde kayma, şaşılık, beğenilen istemsiz titreme hareketlerinin ortaya çıkması (nystagmus) ve ayrıyeten etrafımızdaki objelerin konumlarını algılamamızda problemler (derinlik hissi) ortaya çıkabilir. Bu şekil meseleler, oyun müddetleri uzadıkça yalnızca çocuklarda değil erişkinlerde de görülebilir.”
“Uzun mühlet ekran karşısında kaldığımızda, ekrandan yayılan mavi ışık, insanın günlük ritmini düzenleyen kortizol, melatonin üzere hormon salgılarını tesirler. Bilhassa akşam saatlerinde bilgisayar ya da sanal gerçeklik gözlüklerden yayılan ışık, uykumuzu kaçırabilir, günlük ritmimizi bozabilir. VR gözlüklerinde de tıpkı bilgisayar kullanımında olduğu üzere göz yorgunluğu ortaya çıkabilir, gözlerde yanma, batma, kızarıklık, ağrı ve bulanık görme şikayetleri görülebilir. “
Önlemek için neler yapmalıyız?
Dr. Murat Erbezci ikazlarının akabinde bu tesirleri en aza indirmek için yapılması gerekenleri de şu halde sıraladı: “En kıymetli önlemlerden biri sanal gözlüklerin kullanım müddetini azaltmaktır. 20 dakikada bir, en az 20 saniye mühletle, en az 6m ve daha uzağa bakarak gözlerimizi dinlendirmemiz gerekir. Çocukların her gün en az 1 saat dışarıda,gün ışığında vakit geçirmesi lazım. Gözlerde oluşan kızarıklık, batma, yanma üzere problemler için ise göz doktorunuza danışarak uygun bir yapay gözyaşı damlası kullanmak mümkün. Uzun müddet ekran başında ya da sanal gerçeklik sistemleri ile oynayarak vakit geçirenlerin 6 ayda bir göz tabibine görünmesini öneriyoruz. “
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
