‘Fake News’ afiş sergisi İstinye Üniversitesi’nde ziyarete açıldı

İstinye Üniversitesi (İSÜ) Bağlantı Fakültesi ve Poster For Toworrow iş birliğiyle düzenlenen “Fake News” afiş standı İSÜ Vadi Yerleşkede giriş fuaye alanında ziyarete açıldı. Paris merkezli, yeterli niyete bağlı olarak bir küme tasarımcının kurduğu bir kuruluş olan 4tomorrow Association’ın ana projesi olan Poster For Toworrow’un Türkiye temsilciliğinin öncülüğünde düzenlenen stant 24 Mart-10 Nisan tarihleri ortasında gerçekleştirildi. Dünya çapında farklı tasarımcıların yapıtlarının yer aldığı stant, düzmece haberin ne kadar yaygın bir sorun olduğunu gözler önüne serdi.

“İnternette yanlış bilgi yayınlamak adapsız kabul edilmeli”

Serginin açılış merasiminde konuşan İSÜ İrtibat Bilimleri Fakültesi Görsel İrtibat Tasarımı Kısım Lideri ve Bağlantı Dizayncıları Derneği Lideri Prof. Dr. Hatice Öz Pektaş, şunları söyledi:

“Söylenti ve yanlış bilgi yaymak yazılı medya kadar eski. Beşerler, istediklerini elde etmek için ebediyen gerçeği çarpıtmışlar yahut düpedüz palavra söylemişler. Lakin günümüzde, bilgiyi her zamankinden daha süratli biçimde daha geniş çevrelere paylaşma imkanına sahibiz. Evvelden toplumun niyetini sırf birkaç medya organı ya da hükümet kaynağı şekillendirirken, bugün bunu herkes yapabiliyor. Üstelik, medya ya da hükümetin bilakis, hiçbirimiz yayınladığımız şeyden sorumlu tutulmuyoruz. Palavra şeyler yayınladığımızda karşımıza dikilebilecek birkaç kanun yahut para cezası olsa da kamusal alanda hassas davranmaya teşvik eden rastgele bir şey yok. Evvel beğeniyi kap, sonuçların kaygısına daha sonra düşersin mantığı hâkim. Pekala bununla ilgili ne yapabiliriz: Düzmece haberlerin önüne geçemeyiz, lakin insanlara gerçeği fark ettirmek için elimizden geleni yapabiliriz. Sizden, insanları uydurma haberlerin karşısına gerçeklerle, rakamsal bilgilerle ve karanlığa ışık tutan kaynaklarla dikilmeye teşvik etmenizi istiyoruz. Dahası, seslerinizi yükseltip internet ve toplumsal medyaya daha fazla düzenleme getirilmesini talep etmenizi istiyoruz. Şayet internette yanlış bilgi yayınlamak yöntemsiz kabul edilirse, düzmece haberlerin kökü kazınacaktır. Dünya çapında farklı tasarımcıların yapıtlarının yer aldığı bu stantta de geçersiz haberin ne kadar yaygın bir sorun olduğunu gözler önüne seriliyor. Stantta yer alan posterler, iletisi net bir halde izleyiciye ileten örnekler. Bu örnekler üzerinden ziyaretçilerin de düzmece haberlere karşı eleştirel ve sorgulayıcı bir perspektif geliştireceğini ümit ediyoruz.”

“Gönderiyi kimin yayınladığını denetim edin”

Pektaş, geçersiz haberleri okurken internet kullanıcılarının dikkatli olmaları gerektiğinin altını çizerek şu tekliflerde bulundu:

“Kaynakları denetim edin. Şayet bir kaynak varsa, yanlışsız olup olmadığını öğrenin. Kaynak yoksa, olmama sebebini sorun. Gönderiyi, argümanı ya da kaynağı kimin yayınladığını denetim edin. Bot olabilirler mi? İtimat telkin ediyorlar mı? Öbür ne üzere gönderiler yayınlamışlar? Gerçekleri emniyetli bir ‘resmi’ kaynak ile örneğin, devlet kurumu ya da kontrollü yahut yasal olarak doğruyu söylemekle yükümlü biriyle birlikte denetim edin. Toplumsal medyaya düzenleme getirilmesini talep edin. Klâsik medyanın tersine, Facebook ve Google üzere platformların siyasal reklamları, aslına bakılırsa yayınlanan hiçbir içeriği denetleme mecburiliği yok.”