Bakan Ersoy: “Çanakkale duygusu ve bilgisi özümsenmeli”
Çanakkale Kara Muharebeleri’nin 107’nci yılı hasebiyle birinci merasim Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nca, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve yabancı ülke temsilcilerinin iştirakiyle Şehitler Abidesi’nde gerçekleştirildi.
Törene, Bakan Ersoy’un yanı sıra Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir, Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, Yeni Zelanda Gaziler Bakanı Meka Whaitiri, 1. Ordu Kumandanı Korgeneral Kemal Yeni, AK Parti Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu, Birleşik Krallık Ankara Büyükelçisi Dominick Chilcott, İrlandalı Büyükelçi Sonya McGuinness, Avustralyalı Büyükelçi Miles Armitage, Yeni Zelandalı Büyükelçi Zoe Coulson-Sinclair, Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Jurgen Schulz, Kanada’nın Ankara Büyükelçisi Jamal Khokhar, Faslı Ankara Büyükelçisi Mohammed Ali Lazreq ile gaziler ve yabancı misyon temsilcileri katıldı.
Bakan Ersoy: “Çanakkale, Türk milletinin atan kalbidir”
Tören, Türkiye Cumhuriyeti ismine Bakan Ersoy’un anıta çelenk sunmasıyla başladı. Bakan Ersoy, merasimde yaptığı konuşmada Çanakkale’yi “tek beden olmuş Türk milletinin birlikte atan kalbi, birlikte yürüdüğü yol, her şeyini feda etmeye hazır olarak kenetlendiği inanmışlık” diye tanımladı. Çanakkale’nin birebir vakitte insanın hayatına taraf veren, neden yaşadığına dair farkındalığı olduğunu tabir eden Bakan Ersoy, “Bu farkındalığı edinenler seçimlerinde tereddüt etmez, pişmanlığa düşmez. Burada vatanını savunanlar ne için yaşadıklarını, hayatın nelerle mana kazandığını ve neler kaybedildiğinde bu mananın da yitip gittiğini çok uygun biliyorlardı. Ondan ötürü Osmanlı coğrafyasının dört bir yanından gelip omuz omuza verenlerin ve geri dönmeyi düşünmeyenlerin zaferidir Çanakkale” dedi.
Çanakkale’nin, beşere verilen kıymetin, insan hayatına duyulan hürmetin en uç şartlarda bile esnemediğini vurgulayan Bakan Ersoy, şöyle konuştu:
“Avustralya’dan, Yeni Zelanda’dan başlayarak Mısır’a kadar adım attıkları her yerde Anzak askerlerine daima şunlar söyleniyordu: ‘Türkler makûs, acımasız ve zalimler. Kıymetlerinizin, inançlarınızın düşmanı ve uygar dünya için tehlikeliler.’ Kulaklarınıza tanıdık geliyor değil mi? Bilhassa burada Mehmetçik’le yan yana yatan yabancı askerlerin akrabalarına sesleniyorum. Televizyonunuzu açtığınızda, haberleri, tartışma programlarını, milyonlarca dolarlık sinemaları ve dizileri izlerken kulağınıza benzeri cümleler takılıyor değil mi? Birileri sizler için düşman profili çizmeye devam ediyor. O vakitler Türkler’di, artık çerçeveyi daha da genişlettiler. 2 milyara yaklaşan nüfusuyla İslam dünyasının sizin düşmanınız olduğunu söylüyorlar. Atalarınız gerçekleri, binlerce kilometre aşıp Türklerle yüz yüze geldiğinde ve maalesef savaşın yıkımı içinde görebildiler. Onlara söylenenlerin bilakis Türkler, düşmanın yarasını saracak derecede merhamet ve müsamaha sahibiydi. Savaş alanında bile şayet seçeneği varsa öldürmek yerine yaşatmayı seçiyordu.”
Konuşmasında Avustralyalı bir askerin kelamlarına yer veren Ersoy, şu sözleri kullandı:
“Şöyle anlatıyor Avustralyalı Çavuş Collyer: ‘Bir defasında 12 yaralı askerimiz, cephede Türk Kızılay grubu tarafından bulunur. Esir alınmazlar. Yaraları sarılır ve kendilerine, ‘Sizinkiler gelip sizi alır’ denilip bırakılırlar. Bir öbür sefer bir Türk askeri, yaralı ve yürüyemeyen bir askerimizi bulur. Yaralarını temizleyip sarar. Onu kuytu bir yere yerleştirir. Arkadaşları tarafından bulunması gecikebilir kaygısıyla de yanına bisküvi ve su bırakır.’ Sayısız askerin ve komutanın anılarından, mektuplarından, günlüklerinden bu örnekleri çoğaltabilirim. İstanbul’da Türk askerlerinin omuzunda taşınarak merasimle gömülen Avustralyalı askerden, cephede Anzaklar tarafından bir arkadaşları ölmüşçesine itinayla defnedilen Türk askerine bu toprakların değişik insan kıssalarına şahit oldu. Pekala sonuç nedir diye sorarsanız, savaşa gelirken ‘Ağza alınmaya değmez Türk’ tabiriyle tanımladıkları insanları ‘Düşmanımız, dost Türk’ üzere durum ve histeki tezatı, değişimi anlatan bir telaffuzla anmaya başlamışlardır ve bu kelamın içi hakikaten de doludur.”
“Çanakkale duygusu ve bilgisi özümsenmeli”
Çanakkale’nin hissinin ve bilgisinin özümsenmesi davetinde bulunan Bakan Ersoy, “Bu mezarlıkların her birini aklınızda ve kalbinizde taşıyın. Ne vakit birileri sizi nefretle, öfkeyle, ayrımcılık ve ötekileştirme hisleriyle doldurmaya çalışırsa o palavraları alın, bu mezarlara gömün ve size gerçeği miras bırakan atalarınızın anısını onurlandırın” dedi.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Anzak askerlerinin annelerine yazdığı mektubu anımsatan Bakan Ersoy, “O sözlerin sıradanlaşmasına müsaade vermeyin. O mektubun, bir âlâ niyet ve nezaket göstergesi olmasının ötesindeki manasının farkında olun. O kelamlar Mehmetçik ve Anzaklar üzere savaşı cephede yaşayıp, kaybedilen canların acısını kalbinde hissedenler ile savaşlardan, kutuplaşmalardan, ölümlerden beslenenler ortasındaki ruh ve karakter farkıdır: Bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar, burada bir dost vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar, gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat uyuyacaklardır. Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır” dedi.
“Hatıranız sahipsiz değildir, rahat uyuyunuz”
Dünyanın bugün de ayrışmanın, ötekileştirmenin sebep olduğu insan dramlarıyla sarsıldığını vurgulayan Bakan Ersoy, kelamlarına şöyle devam etti:
“İnsan hayatının pahasını sarı saçlı, mavi gözlü olup olmadığıyla ölçen ırkçı zihniyet hastalık üzere yayılıyor. Yarattıkları ve besledikleri bu anlayışla sebep oldukları yıkım ve gözyaşının kendilerine ulaşmayacağını sananlar, bilin ki ne olup bittiğini bile anlayamadan tutuşturduğunuz ateşin içine düşeceksiniz. Kimse bu gerçeği göremeyecek kadar bilgisiz ve tarihten bihaber olamaz. Yalnızca umursamıyorlar fakat biz umursuyoruz. Lisan, din, renk, kültür ayırmaksızın insan paydasında buluşan, birbirini tanıyan, anlayan ve müsamaha içinde birlikte yaşayan bir dünyayı kurmak zorundayız. Aksi takdirde ne olacağını görmek isteyenler dünyanın geldiği duruma baksın ve lütfen çok geç olmadan ayağa kalksın. Umuda, ilhama, harekete geçecek iradeyi kendinde bulmaya muhtaçlık duyan herkesi Çanakkale’ye davet ediyorum. Burada son nefeslerini veren insanların mirasında aradığınız her şeyi bulacaksınız.”
Kaşdemir: “Bu topraklar artık barışın ve huzurun adresi”
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir de konuşmasında Çanakkale’yi geçilmez yapan Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını rahmetle, Mehmetçik’le koyun koyuna yatan İtilaf Devletleri askerlerini de hürmetle andığını söyledi.
Kaşdemir, 107 yıl evvel güçlü lakin haksız olanlara karşı haklı ve onurlu bir gayret verildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“107 yıl evvel büyük bir savaşa sahne olan bu topraklar artık barışın, huzurun ve itimadın adresi olmuştur. Şehitlikleriyle, kaleleriyle, siperleriyle, tabyalarıyla, müzeleriyle ve bozulmamış doğasıyla Tarihi Alan tam bir açık hava müzesi haline gelmiştir. Dünyanın en âlâ korunmuş savaş alanı olan Tarihi Alan, dünyanın en çok ziyaret edilen açık hava müzesi olma yolunda ilerlemektedir. Çanakkale denildiği vakit Türk milletinin kalbi bir öbür atmakta Çanakkale dendiği vakit adeta akan sular durmaktadır. Gözümüz üzere baktığımız basmaya kıyamadığımız Çanakkale ruhunun doğduğu bu topraklar milletimizin severek ve koşa koşa geldiği bir buluşma noktası haline gelmiştir. Tarihi Alan, ülkemizde olduğu kadar dünyada da değerli bir ziyaret ve buluşma noktası haline gelmiştir. Biz Türk milletinin tüm evlatlarının Tarihi Alan’ı ziyaret etmelerini Çanakkale Ruhunu hissetmelerini dilek ediyoruz. Ayrıyeten bütün yabancı konuklarımızı burada daha fazla ve daha kalabalık olarak ağırlamaktan büyük memnuniyet duyacağız.”
Kaşdemir, evvelki yıllarda Tarihi Alan’da bulunan şehit Safranbolulu Mehmet Çavuş’a ilişkin olan mezar taşında yazan Çanakkale ile ilgili dörtlüğü de okudu.
Konuşmaların akabinde şehit olan askerler için dua okundu.
SOLOTÜRK’ten nefes kesen gösteri
Türk ve Anzak askerleriyle gaziler ve izcilerin merasim geçişi yaptığı programda, Bakan Mehmet Nuri Ersoy, abidede bulunan temsili şehit mezarlarına karanfil bırakarak, şehitlik anı defterini imzaladı ve dua etti. Akabinde protokol üyeleri SOLOTÜRK’ün Çanakkale Boğazı üzerindeki gösterisini izledi.
Şehitler Abidesi’ndeki merasimin akabinde sırasıyla Fransız Anıtı’ndaki ve İngiliz Anıtı’ndaki merasimlere geçildi. Buradaki merasimler ise hürmet duruşu ve ülkelerin Ulusal marşlarının okunmasının akabinde anıtlara çelenk bırakılmasıyla son buldu.
Savunmanın Kalbi Bigalı Kalesi
Çanakkale Kara Muharebeleri’nin 107. Yıldönümü aktiflikleri kapsamında Çanakkale Boğazı’nın güvenliğini sağlayan kilit noktalardan olan ve onarım çalışmaları ile eski ihtişamına kavuşan Bigalı Kalesi’nin açılışı gerçekleştirildi. 1815-1818 yılları ortasında inşa edilen ve Çanakkale Muharebelerinde, tamir, bakım ve ikmal çalışmalarında değerli bir yere sahip olan Bigalı Kalesi’nin açılış merasimi Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve protokol heyeti tarafından yapıldı. Açılışın akabinde Bakan Ersoy, büyükelçiler ve yabancı heyetlerle birlikte iftar programına katıldı.
Restorasyon Çalışmalarının Teması ‘Silah Tamirhanesi’
Günümüze; harap halde bir mescit, çeşme, büyük cephanelik, iki küçük cephanelik ve temel izleri görülen kışla binasıyla ulaşan kalenin 2017 yılında başlayan onarım çalışmaları tamamlandı. Etraf düzenleme projesi kapsamında da karargâh binası müze yapısı, idari bina, kafeterya yapılarının imalatları ile kıyı müdafaa imalatı tamamlandı. Bigalı Kalesi’nin karargâh binasında yapılacak teşhir-tanzim projelerinde de ana tema periyodun Silah Tamirhanesi olarak belirlendi. Bu kapsamda yapılan çalışmalarla tamamlanan ve eski ihtişamına kavuşan savunmanın kalbi Bigalı Kalesi ziyaretçilerini ağırlamaya başlıyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
