Yaşlanma, anne karnından başlayarak ömrün sonlanmasına kadar devam eden bir süreç olarak ömrümüzde rol oynuyor. Vakte bağlı olarak, hastalık kelam konusu olmaksızın anatomik yapı ve fizyolojik fonksiyon değişiklikler meydana geliyor. Beslenme meseleleri, kronik hastalıklar yaş aldıkça tesiri artan ögeler olarak karşımıza çıkıyor. Bunların yanı sıra kas gücü ile performans kayıpları ile ortaya çıkan ve son yıllarda önemli bir artış gösteren “sarkopeni” önlenmediği takdirde yaşlıların sıhhat şartlarını olumsuz istikamette etkiliyor.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) 65 yaş ve üzeri bireyleri “yaşlı” olarak sınıflandırıyor. Son yıllarda ortaya çıkan bilimsel gelişmeler doğrultusunda yaşlılık periyotlarında farklılıklar yaşanıyor. Yaşlılığın seyrinde ve beden işlevlerinde oluşan değişikliklere nazaran yaşlılık periyotları; 65-74 yaş ortası “geç yetişkinlik”, 75- 84 yaş ortası “yaşlılık” ve 85 yaş ve üzeri de “ileri yaşlılık” olarak sınıflandırılıyor. Bu yaş aralığı geçişleri, beslenme durumunu da etkileyerek yetersiz beslenmeye neden olabilecek birtakım değişiklikler yaşanmasına sebep oluyor. Yaşla birlikte görülme sıklığı artan yüksek tansiyon, kalp-damar hastalıkları, böbrek hastalığı, şeker hastalığı üzere kronik hastalıklar, bu hastalıklara özel diyetlerin uygulanmasını da gerektiriyor. Ayrıyeten son yıllarda bilhassa yaşlılıkla birlikte ortaya çıkan, kas gücü ve performansındaki kayıplara neden olan “sarkopeni” de büyük artış gösterirken beslenme daha da ehemmiyet kazanır hale geliyor.
Sağlıklı ömür alanında memleketler arası referans kurumlardan en şimdiki bilgileri kamuoyunun dikkatine sunan Sabri Ülker Vakfı, sarkopeni konusunda alınması gereken tedbirleri sıralıyor.
Doğru beslenerek hastalığı önleyin!
Azalan iskelet kası kas gücü ve fizikî performans ile ortaya çıkan Sarkopeni, yaşlanmaya bağlı kas kütlesi kaybı olarak tanımlanıyor. Kronik hastalıklar, fizikî aktivite düşüklüğü ve yetersiz beslenme sonucunda ortaya çıkan Sarkopeni, protein sentezi, kas yıkımı ve kas yağ içeriği kaybına neden oluyor Kullanılan teşhis kriterlerine nazaran yüzde 8 ile yüzde 40 oranında görülen Sarkopeni, kas kütle ölçümü, kas gücü ve fizikî performansı (yürüme ve istikrar testleri) kıymetlendiren işlevsel testler ile belirleniyor. Sarkopeninin önlenmesinde, antrenman ve fizikî aktivite, beslenme dayanak tedavisi ve hormonal yaklaşımlar büyük ehemmiyet taşıyor. Yaşlılıkta sağlıklı beslenme de kas kütlesini, gücünü ve işlevini etkileyen sarkopeninin önlenmesinde kıymetli bir rol oynuyor.
Kaliteli ve kâfi protein tüketin!
Protein her yaşta olduğu üzere yaşlılıkta da epeyce kıymetli fonksiyonlara sahip, istikrarlı ve kâfi beslenme için kesinlikle yer alması gereken bir besin ögesi. Sağlıklı ve kâfi protein tüketimi de sarkopeninin önlenmesinde epeyce tesirli. Protein tüketiminin sarkopeniye olumlu tesirlerinin yanı sıra yaşlılık periyodundaki başka katkılarına da bakacak olursak;
• Beden organlarının yapıtaşı,
• Hücre yenilenmesi,
• Bedenin dış tesirlere karşı korunması,
• Bağışıklık sisteminin güçlenerek hastalıklara karşı direnç gelişmesi,
• Düşme, incinme ve kırıklarda süratli güzelleşmenin sağlanması,
• Kas dokusunun korunması ve güçlenmesi için, protein gereklidir.
Protein bütün hayvansal ve bitkisel besinlerde bulunuyor. Lakin besinler içerdikleri protein ölçüsü ve içerdikleri proteinlerin bedende kullanılma durumu bakımından elbette farklılık gösteriyor. Yumurta, et (kırmızı et, balık, tavuk ve hindi), et eserleri, süt ve eserleri üzere hayvansal besinlerden sağlanan protein, kaliteli protein olarak nitelendiriliyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
