Polislerden sonra en çok onlar şiddete maruz kalıyor…
28 Nisan Sağlıkçıya Şiddete Hayır Günü olarak anılıyor. Resmi datalar, sıhhat vazifelilerinin şiddetin maksadı olduğunu ortaya koyuyor. Halk sıhhati uzmanı Prof. Dr. Haydar Sur, Türkiye’de 2009 yılı ve öncesi yüzde 21,2 olan sıhhat vazifelilerinin şiddet görme oranlarının, 2020 yılının birinci yarısında yüzde 54,9 olarak kayıtlara geçtiğini söyledi. Prof. Dr. Haydar Sur, çalışmaların şiddet çeşitlerinin en fazla erkek hasta yakınları tarafından gerçekleştirildiğini belirterek genel olarak sözel şiddete uğramada bayanların, fizikî şiddete uğramada erkeklerin hem sözel hem fizikî şiddete uğramada yeniden bayanların ve meslek olarak da hemşirelerin daha riskli kümeler olduğunu kaydetti. Sur, “Sağlık hizmetlerinde şiddeti, âlâ yönetişim ve düzgün bağlantı bitirir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur, 28 Nisan Sağlıkçıya Şiddete Hayır Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada sıhhat alanında bitmeyen şiddete ait değerlendirmede bulundu.
Şiddet dünyanın da sorunu
Günümüz Türkçesi’nde şiddet sözünün, “bir olgunun gücü, yoğunluğu, sertliği, yeğinlik” manalarında kullanıldığı üzere “kaba kuvvet” manasında da kullanıldığını kaydeden Prof. Dr. Haydar Sur, “Dünya Sıhhat Örgütü de şiddeti, ‘Kendisine, diğerine, bir kümeye yahut topluma karşı kasti olarak fizikî baskı yahut güç kullanmak, tehdit etmek yahut fiiliyata geçirmek, yaralama, mevt, ruhsal ziyan, gelişim bozukluğu yahut yoksun bırakmaya neden olmak yahut bu durumların gerçekleşme ihtimalini artırmak’ olarak tanımlamaktadır.” diye konuştu.
Prof. Dr. Haydar Sur, şiddet uygulamayı zevk ögesi (psikopati), toplumsal güç gösterisi (sosyopati) yahut baştan güç elde etmek için taktik (sosyopati) olarak kullanma amacı yoksa bir kişinin şiddete başvurması için bir sorun yaşaması gerektiğini söyledi.
Hemşirelik, en fazla şiddet riski altında olan ikinci meslek
Kişinin bu sorunu şiddet dışında çözme planı ve ümidi varsa şiddete başvurmadığını kaydeden Prof. Dr. Haydar Sur, “Sağlık hizmetlerinde şiddet ülkelerin ekonomik ve kültürel özelliklerine bakılmaksızın dünya çapında bir problemdir. Sıkıntı profesyoneller ve kuruluşlar tarafından utanç, imaja ziyan verme üzere nedenlerle gizlenme eğilimindedir. Sıhhat hizmetlerinde şiddeti anlamaya yönelik normatif yaklaşımlar yetersiz kalmakta ve sorgulanmaktadır. Ne ölçüde ve ne sebeple olursa olsun, sıhhat hizmetlerinde şiddet kabul edilemez. Lakin bütün dünyada sıhhatte şiddetin varlığı da bir gerçektir. Sözgelişi, hemşirelik, dünyada polis memurlarının akabinde en fazla şiddet riski altında olan ikinci meslek olarak kabul edilmektedir. Hekimlik de son periyotlarda hemşirelik kadar riskli hale gelmiştir.” diye konuştu.
Sağlık vazifelilerinin birçok sorumluluğu var
Prof. Dr. Haydar Sur, sıhhat hizmeti vazifelilerinin ağır çalışma ritmi, bazen adil olmayan sorumluluk ve faaliyet paylaşımları, talepleri karşılamak için yetersiz insan yahut materyal, katı hiyerarşik bağlar, protokollere, normlara ve rutinlere sıkı sıkıya uyma üzere kıymetli gerilim faktörleriyle başa çıkma sorumlulukları olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Haydar Sur, “Hastalar ve yakınları ise baskı altında tasa ve huzursuzluk hisleriyle, tahminen ağrı, hareket kısıtlılığı vb. zorluklar altında hizmet almaya çabalamaktadır. Daha evvel hiç bilmedikleri birçok kural, prensip ve süreçler karşısında kendilerine ihtimam gösterilmediği ve haksızlık yapıldığı üzere hislere kapılabilirler. Hâlbuki hastaların ve yakınlarının uygun bir formda ve en az zahmet çekerek bu zorluklarla başa çıkmasını en çok sıhhat vazifelileri istemekte ve desteklemektedir.” dedi.
2020’nin birinci yarısında şiddet oranı 54,9 oldu
Bütün bu karmaşık durumlar içinde sıhhat hizmetlerini yönetenlerin gerekli takviyesi ve kolaylığı sağlamak, mani faktörlerini ortadan kaldırmak üzere yükümlülükleri bulunduğunu söz eden Prof. Dr. Haydar Sur, şunları söyledi:
“Türkiye’de 2009 yılı ve öncesi yüzde 21,2 olan sıhhat vazifelilerinin şiddet görme oranları, 2020 yılının birinci yarısında yüzde 54,9 olarak kayıtlara geçmiştir. Sıhhat çalışanlarının yüzde 94,3’ünün mesleğini icra ederken çalışma hayatı boyunca en az bir sefer kelamlı ya da fizikî şiddete maruz kaldığı tespit edilmiştir. Şiddete maruz kalan sıhhat çalışanlarının yüzde 59,8’u 10 sefer yahut daha fazla, yüzde 21,6’sı ise 5-10 kez şiddet gördüğünü belirtmektedir. Mesleklerini icra ederken sıhhat çalışanlarına uygulanan kelamlı şiddet yüzde 62,7; hem kelamlı hem fizikî şiddet yüzde 35,9 oranındadır. Güvenlik güçlerinin yaşadıkları farklı tutulursa, sıhhat kuruluşları öbür iş yerlerine nazaran şiddete uğrama istikametinden 16 kat daha riskli bulunmuştur.”
Şiddet en fazla erkek hasta yakınları tarafından gerçekleştiriliyor
Prof. Dr. Haydar Sur, şiddet araştırmalarının sistematik taramasında ortaya çıkan bilgilere de işaret ederek şu bilgileri verdi:
– Şiddet tiplerinin en fazla erkek hasta yakınları tarafından gerçekleştirildiği,
– Genel olarak sözel şiddete uğramada bayanların, fizikî şiddete uğramada erkeklerin, hem sözel hem fizikî şiddete uğramada yeniden bayanların ve meslek olarak da hemşirelerin daha riskli kümeler olduğu,
– Taarruzun en sık gerçekleştiği yerin acil hizmet üniteleri olduğu ve bunu sırasıyla birinci basamak hizmetleri, psikiyatri, cerrahi ve dâhili kliniklerinin izlediği,
– Saldırganların daha çok erkek ve ruhsal sıkıntıları olan ve alkol bağımlısı, unsur kullanıcısı bireylerden oluştuğu,
– En sık atak nedeninin organizasyonel meselelerden kaynaklandığı,
– Fizikî hücumlarda başka taarruzlara nazaran daha çok bildirim yapıldığı,
– Atak sonrası mağdurların en çok duygusal ve fizyolojik belirtiler gösterdikleri ve genel olarak yetersiz baş etme düzenekleri kullandıkları belirtilmektedir.
Prof. Dr. Haydar Sur, reaksiyon gösterenlerin reaksiyon biçimlerinin sitem etme, gerisinden bedduada bulunma, küfretme seviyesinde sözel kalabilirken fizikî şiddete başvurma seviyesine de geçebildiğini kaydetti.
Sağlık profesyonellerinin iş ortamında âlâ korunması gerekir
Prof. Dr. Haydar Sur, “Zaten konutunda, komşusuyla ilgisinde, cümbüş yahut iş ortamında arkadaşlarıyla bağlantısında, trafikte, maçta, düğünde birinci fırsatta şiddete başvuran bir toplumun hele sıhhat hizmeti alma süreci üzere problemlerle dolu macera içinde şiddete başvurması mümkünlüğü artmaktadır. Bu nedenle sıhhat profesyonellerinin iş ortamında çok âlâ korunması gerekmektedir. Sıhhat görevlilerini kenara koyarsanız ortada hizmet diye bir şey kalmaz. Sıhhat hizmetlerinde şiddeti, yeterli yönetişim ve uygun irtibat bitirir.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
