TÜRKİYE LPG DERNEĞİ İDARE KONSEYİ LİDERİ EYÜP ARATAY:
“Rusya – Ukrayna savaşının petrol üzerindeki olumsuz etkisi
LPG’nin güç arzında çeşitlilik açısından
ülkemiz için ehemmiyetini bir sefer daha ortaya koydu”
Türkiye LPG Derneği, 50’nci Kuruluş Yıldönümü’nü düzenlediği bir basın toplantısı ile kutladı. Türkiye LPG Derneği ismine İdare Konseyi Lideri Eyüp Aratay, İdare Şurası Lider Vekili Gökhan Tezel ve İdare Konseyi Üyesi Armanç Ekinci’nin mesken sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda, derneğin yarım asırlık kıssası değişik anekdotlarla anlatılırken, LPG kesimindeki global ve ulusal boyutta yaşanan gelişmeler de ele alındı.
Dünyadaki evsel kullanım tartısının bilakis otogazın amiral gemi olduğu Türkiye LPG pazarı, otogaz tüketim ölçüsü, LPG’li araç adedi, istasyon sayısının yanı sıra sistemsel açıdan da dünyanın en kıymetli ve örnek pazarlarından biri pozisyonunda olduğuna vurgu yapan Eyüp Aratay, konuşmasına şöyle devam etti:
“Sadece dalı için çalışan değil, ülke menfaati gözeten bir derneğiz”
“Türkiye LPG pazarını bugün bulunduğu kıymetli pozisyona taşıyan hiç elbet en büyük öge ise dünyada bir gibisi bulunmayan LPG’ye özel kanun olan 5307 Sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu’muzdur. İşte derneğimizin birinci kuruluşu da bu açıdan çok değerli.
Ülkemizde 1962 yılında birinci tüp dolumu ile birlikte Türkiye LPG bölümü oluşmaya başlamıştır. Tüpgaz ile tanışan ülkemizde, bu kolay, verimli ve sağlıklı güç kaynağı benimseniyor ve vakitle artan bir süratle pazar gelişiyor, yeni şirketler, markalar oluşuyor. O dönemki LPG şirketlerinin birden fazla, tüp üretimi, dolum, dağıtım, hizmet ve bakım faaliyetlerinde Avrupa standartlarını benimsiyor. Fakat 1970 devalüasyonu ile TL’nin yüzde 70’e varan bedel kaybı ve 10 Ağustos kararnamesi ile devletin LPG’de fiyatını belirlemesi ve liberal iktisattan uzaklaşması süreci başlamasıyla birlikte dalda oluşan marj sorunları teknik gerekliliklere ahenk alanında sorun teşkil ediyor. Dalda firmaların teknik yeterlilikler için ortak bir paydada buluşmaması nedeni ile de tüketici tarafında değerli bir risk oluşturmaya başlamıştı. Çünkü o vakitler Türkiye’de pazar faaliyetlerini düzenleyecek bir yönetmelik, standart ya da yasal düzenlemeler bulunmuyordu.
Sektörün bir birliğe, derneğe olan gereksinimi da; işte 10 Ağustos kararnamesinden kaynaklanan bu gelişmeler ile güzelce su yüzüne çıktı. 1971 yılında başlatılan hazırlık çalışmaları sonrasında 28 Mart 1972’de Türkiye LPG Derneği, ‘Gerek teknik ve gerekse ticari kural ve standartların oluşturulması’ temel emeli ile kuruldu ve çalışmalarına başladı. Güç dalının birinci ve isminde Türkiye unvanını gururla taşıyan derneğimizce başlatılan bu adımlar ve yürütülen ağır çalışmalar sonucunda bugün, Türkiye olarak, yalnızca LPG’ye yönelik olarak düzenlenmiş Dünya’nın birinci ve tek kanununun; 5307 Sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu’nun sahibiyiz.
Türkiye LPG Derneği olarak da o gün bugündür, yalnızca bölümü değil, kamu ve kamuoyunu da, yani ülkesini de düşünen bir dernek olarak çalışmalarımızı tıpkı ruh ve azimle sürdürüyoruz.”
Bugün 13. Lideri olarak gurur duyduğum derneğimizin 14 kurumsal üyesi ve 39 temsilci üyesi bulunmaktadır. Derneğimiz Türkiye toplam LPG pazarın yüzde 70’ini temsil ederken Tüplü pazarında ise yüzde 96’lık bir temsil oranına sahiptir.
Türkiye LPG Bölümü yıllık 80 milyar TL’lik büyüklüğe ulaştı
1960’lı yılların başında 10.000 Ton mertebesinde olan pazar süratle büyüyerek derneğimizin kurulduğu 1972 yılında 333.000 Ton büyüklüğüne ulaşıyor. Evvelce yalnızca tüplü segmentte hizmet verirken, 1970 yılların başında endüstrinin gereksinimini karşılamak üzere tankerle dökme faaliyete giren kesimimiz, 1996 yılında Otogaz’ın uygulamaya girmesi ile de bugün 3 segmentte Türkiye’nin her yerinde müşterilerinin güç muhtaçlığını kesintisiz ve inançlı bir formda karşılıyor. Pazar daha sonraki yıllarda da büyümesine devam ederek 2000 yılında 4,5 milyon tonluk en büyük kıymetine ulaşıyor. Daha sonra doğal gazın yaygınlaşması ile daralan pazar, bugün yaklaşık 4 milyon tonluk hacmi ile Avrupa’nın Rusya’dan sonra 2’nci büyük pazarı haline gelmiştir.
Bugün bölümümüzde ülke genelinde faaliyet gösteren yaklaşık 7.000 Tüplü ve 11.000 Otogaz bayimizle 10 milyon haneye tüp hizmeti ve 4,9 milyon otogazlı araca ikmal gerçekleştiriyoruz. Kesimimiz yaklaşık 100.000 çalışanı ile yıllık 80 milyar TL pazar büyüklüğüne ulaşmış durumdadır.
Yaşanan gelişmeler, LPG’nin ülkemiz güç arzındaki çeşitliliği için kıymetini daha da öne çıkardı
Mevcut gelişmeler ışığında LPG’nin kıymetine de değinen Eyüp Aratay, “LPG’nin, 1.000 kadar kullanım çeşitliliği ile, kolay erişilebilen, taşınabilir, verimli ve pak bir güç kaynağı olmasıyla, doğalgaz boru çizgilerinin ulaşamadığı bölgelerde ülkü pişirme, ısınma ve su ısıtma aracı olarak, hala ülkemizde çok değerli bir potansiyeli olduğunu düşünüyoruz. Lakin bunun da dışında, ülkemizin gelişen güç gereksiniminin karşılanmasında, güç kaynaklarının sıhhati ve çeşitlenmesinde çok daha etkin bir rol üstlenmesinin büyük kıymet arz ettiğini görüyor ve inanıyoruz. LPG’nin bu potansiyelinin, üstleneceği bu rolün kıymetinin;
Rusya – Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan petroldeki tedarik ıstırapları ile çok daha belirginleştiği kanısındayız. Öte yandan Rusya – Ukrayna savaşının Türkiye’nin LPG tedarikinde bir düşünce yaratmadığını da belirtmek isterim.
Rusya – Ukrayna savaşı Türkiye’nin LPG tedarikinde kasvet yaratmıyor
2021 yılı itibariyle toplam 77 lisanslı firmanın faaliyet gösterdiği Türkiye LPG pazarı, yaklaşık 4.000.000 ton büyüklüğe sahip bir pazar. Bunun yaklaşık 1.000.000 tonu yurt içindeki rafinerilerden elde edilirken, 3.000.000 tonu da ithalat ile karşılanıyor. İthalatın 2.000.000 tonu ise Amerika ve Cezayir’den sağlanıyor. Rusya’nın ithalattaki hissesi 2020 yılında yalnızca yüzde 1,5 oldu. Ukrayna’dan ise, son yıllarda ithalat yapılmıyor. Münasebetiyle Rusya – Ukrayna savaşının Türkiye’nin LPG tedarikine tesiri yok denecek kadar az bulunuyor.
Türkiye pazarı 2021 yılında yüzde 1,07 oranında artarak, 3.910.532 tona ulaştı
Türkiye’de yurt içi LPG satışı 2021 yılında evvelki yıla oranla küçük de olsa artış gösterdi. Ocak-Aralık 2020’deki 3.869.203 ton olarak gerçekleşen yurt içi LPG satış ölçüsü, 2021 Ocak-Aralık periyodunda yüzde 1,07 oranında artarak, 3.910.532 ton olarak gerçekleşti. 2021 yılında tüplü segmentteki satışlar bir evvelki yıla nazaran, yüzde 2,69 azalarak, 699.062 ton olurken; dökme segmenti tıpkı periyotta yüzde 13,91’lik artışla 97.414 ton olarak gerçekleşti. Otogaz ise, yeniden birebir periyotta yüzde 1.59 oranda artarak, 3.114.055 ton oldu. Segment hisseleri bazında ise, 2021 yılında tekrar pazarın yüzde 79,63’lük oranına sahip olan otogaz birinci sırada yer alıyor. Pazarda tüplü segment yüzde 17,88, dökme LPG ise yüzde 2,49’luk hisse ile yer alıyor.”
“LPG, tüm dünyada pak güç kaynağı olarak teşvik ediliyor”
LPG’nin, elektrik ya da doğalgaz boru sınırları üzere devasa yatırımlara gereksinim duymayan; taşınabilir, kolay taşınabilir, yaygın, verimli ve ekonomik bir yakıt olduğuna dikkat çeken Gökhan Tezel şöyle konuştu:
“Türkiye için çok kıymetli bir yakıt olan LPG’nin dünyada da özel bir yeri bulunuyor. LPG’nin tüm avantajlarına ek olarak, tüm dünyada muadillerine nazaran çok daha düşük karbon ve partikül salınımı ile tabiat ve etraf dostu bir güç kaynağı olarak kabul ediliyor. Bu bahis Dünya LPG Birliği ve Avrupa LPG Birliği tarafından yayınlanan raporlarda ayrıntılı olarak vurgulanıyor. Yani LPG, en değerli ve pratik taşınabilir güç kaynaklarından biri olarak, tüm dünyada ‘temiz enerji’ olarak kabul ediliyor. Tıpkı vakitte, son yıllarda gelişen BioLPG çalışmaları ile karbon salınımlarının düşürülmesi maksatlarına kıymetli katkı yapabilecek eserlerden biri olduğu belirtiliyor. Münasebetiyle LPG, sürdürülebilirlik siyasetleri kapsamında, geçiş sürecinde çok kıymetli bir rol üstleniyor. Bu nedenle geçiş süreci için çok pahalı bir alternatif yakıt kaynağı olarak, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde teşvik ediliyor ve yakın gelecekteki güç stratejileri ortasında yer alıyor.
Dünyada artan nüfus, endüstrileşme ve kırsaldan kente göçler sonucunda; etraf problemleri, sürdürülebilir hayat kalitesi ve genel manada dünyanın geleceği daha fazla ön plana çıkmaya başladı. Bugün artık ‘yaşanabilir bir dünya’ kavramı çok daha fazla sorgulanıyor. ‘Yaşanabilir bir dünya ile birlikte güç ihtiyacına yönelik fikir ve çalışmalar gelecek konusunda bugünden alınması gereken tedbirleri ön plana çıkartıyor. Pandemi, güç krizi ve savaşlarla boğuşan dünya, güç konusunda güçlü bir süreçten geçiyor. Bir taraftan tedarik ve üretimde yaşanan meşakkatlere tahlil aranırken, öteki yandan karbon salınımını azaltma ve pak güce geçiş için adımlar atılmaya çalışılıyor.
LPG, Türkiye’nin 2053 yılında net ‘0’ emisyon amacına ulaşımı için kıymetli bir fırsat
Bu kapsamda 2021 yılında çok değerli adımlar atıldı. Türkiye’nin, Paris İklim Anlaşması’na taraf olmayı kabul etmesi, ABD’nin mutabakata geri dönmesi, bunun yanında Avrupa Yeşil Mutabakatının kabulü ile İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenen BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı 26’ncı Taraflar Konferansı’nda (COP26), pak gücün dünyanın her yerinde uygun maliyetle erişilebilir olması için milletlerarası bir planın oluşturulması, sürdürülebilir bir gelecek ismine umut verici adımlar oldu.
Paris İklim Mutabakatı, Türkiye’ye değerli sorumluluklar da getiriyor. Bu muahede, öncelikle Türkiye’nin iklim siyasetinde yeni bir devrin başlangıcı niteliğini taşıyor. Türkiye, emisyon azaltılmasına yönelik yeni amaçlar belirlemek ve hareket planları hazırlamak zorunda. Türkiye’nin bu mutabakat ile koyduğu maksatlar; 2030 yılına kadar sera gazı emisyon artışını yüzde 21’e kadar düşürmek ve 2053 yılında da bunu büsbütün sıfırlamak. Ayrıyeten Türkiye’nin hem denizlerin kirlilikten hem de ormanların korunması istikametinde çalışmalar yürütmesi gerekiyor. Bunun yanında petrol, kömür üzere fosil yakıt kullanımını da azaltarak, yenilenebilir güç yatırımlarını ön plana çıkartması kıymet taşıyor. Türkiye’nin, 2053 net ‘0’ emisyon amaçlarına ulaşabilmesi için ise, tüm dünyada kullanımı giderek artan ve birçok ülkede de kullanımı teşvik edilen LPG, geçiş süreci için güçlü bir alternatif güç kaynağı olarak öne çıkıyor.
LPG bölümünün global büyüklüğü 300 milyar dolara ulaşmış durumda
Dünyada artan kullanım alan çeşitliliği ile yenilenebilir güç ile en süratli büyüyen güç kaynaklarından birini oluşturan LPG dalının bugünkü global büyüklüğü 300 milyar dolara ulaşmış durumda. Dünya genelindeki kullanımı geçen yıl bir ölçü azalsa da ilerisi için umut verici olmayı sürdürüyor. Dünya LPG Derneği’nin (WLPGA) 2021 yıllı raporuna nazaran, LPG üretimi geçen yıl yüzde 1,36 azalarak, 329.000.000 ton olarak gerçekleşti. Fakat global ısınma, iklim krizi, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve ülkelerin 2050’ye kadar karbon salınımını sıfıra indirme amaçları nedeniyle, önümüzdeki 10 yılda LPG tüketiminin daha da yaygınlaşacağı ve yıllık 375.000.000 tonu aşacağı iddia ediliyor”.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
